آبانبار یا برکه، حوض یا استخر سرپوشیدهای است که برای ذخیره آب معمولا در زیرزمین ساخته میشود.
در مناطق کمآب و کویری آبانبار را از آب باران یا جویبارهای فصلی پر میکنند.
همانگونه که از نام آبانبار مشخص است، این سازه به منظور ذخیره آب در فصول پرآب و استفاده از آن در بقیه ایام سال ساخته میشود.
به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمدهای از کشور ایران و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه از سال در اکثر نقاط و در نتیجه فصلی بودن آب رودخانهها و عدم دسترسی به آب، از دیرباز تمهیدات گوناگونی جهت تامین آب شیرین در فصول خشک سال اندیشیده میشدهاست.
احداث بند، قنات و آبانبار را میتوان از این جملهاند.
آبانبار یکی از عناصر شاخص در سکونتگاههای کویری ازجمله مناطق یزد، کاشان، میناب و جنوب استان فارس و هرمزگان است.
در شهرهای مختلف ایران همچون گراش در استان فارس در حال حاضر تعدادی از آبانبارها هنوز مورد استفاده قرار میگیرند.
در سراسر راههای کویری ایران، آبانبارها قابل مشاهدهاند برخی از آنها که در شهرهای خشک و کمآب ساخته شده، اثری بسیار زیبا و از نگاه معماری شایان توجه است.
آبانبارها در گذشته به منظور ذخیرهٔ آب شرب و غیرشرب در فصول خشک و کمباران مورد استفاده قرار میگرفتهاست.
آب انبارها محلی برای تامین آب شرب مردم بوده و به دلیل نوع ساخت و معماری مناسب، آب موجود در این آب انبارها همیشه خنک بوده است.
آب انبار، یا انبار، حوض انبار، حوض، سردابه، بركه، مصْنع، مصْنعه، منبع و گاه آبدان، آبگیر، تالاب و برخ، نوعی مخزن آب سرپوشیده و آببندی شده و غالبا ساخته شده در پایینتر از سطح زمین كه به منظور ذخیره آب آشامیدنی برای ایام كمآبی یا پایداری در برابر دشمن در هنگام محاصره شدن و گاه استفاده از آب خنك در تابستان، در شهرها، روستاها، دژها، مسیر راههای كاروانرو( در رباطها و كاروانسراها) و در دل كوهها ساخته شده است.
منبع : پاورپوینت آب انبار
66